Wat zijn die beestjes nu eigenlijk precies?
Luizen zijn een onschuldig, maar hardnekkig probleem. Vaak wordt onterecht gedacht dat dit te maken heeft met een slechte verzorging. Een tweede misvatting van luizen is namelijk dat ze kunnen springen of vliegen, of worden overgedragen door besmette huisdieren.
Luizen zijn lichtgrijze tot bruine insecten die op het haar van de mens kunnen voorkomen. Deze parasieten hechten zich vast aan de haren en zuigen zich vol met bloed. Tijdens dat zuigen komt het speeksel van de luis in contact met je huid, wat de typische jeuk veroorzaakt.
Hoofdluizen zijn gastheerspecifiek en overleven dus enkel op de mens en niet op huisdieren. Ze verplaatsen zich door te kruipen en kunnen dus alleen verhuizen door rechtstreeks hoofdcontact van mens tot mens. Overdracht via hoeden, sjaals, kam, stoelen of hoofdkussens is mogelijk, maar komt niet vaak voor. Luizen die de mens verlaten, sterven namelijk binnen de 48 uur door uitdroging aangezien ze slechts twee dagen zonder bloedmaaltijd overleven. Daarom komen ze meestal voor bij mensen die in groep leven, zoals in scholen, internaten, kazernes e.d. Zo kan al snel een soort luizenplaag meerdere leden van die groep last bezorgen.
Hoe kan je ze herkennen?
Op de plaatsen waar de luizen steken, ontstaan kleine jeukende knobbeltjes (papels), meestal meerdere bij elkaar. Hoofdluizen bevinden zich vooral in de haren van de nekstreek en boven de oren. Als je goed kijkt, kun je de luizen zelfs zien. Om heel zeker te zjin, kan je de luizen ook uitkammen met een luizenkam boven een wit blad papier, zo zie je ze het best.
De eitjes van de luizen (de neten) op hun beurt, worden vooral gevonden op de warmste plaatsen van het hoofd, namelijk achter de oren en in de nek. Die kun je ook gewoon zien, en zelfs voelen als je het haartje tussen je vingers laat glijden. Neten zijn eivormig en de kleur varieert van bleek en doorzichtig tot donker, afhankelijk van het levensstadium. De parelachtige, witte lege omhulsels die in het haar achterblijven, zijn oude neten. Dit mag je niet verwarren met schilfertjes, deze liggen los tussen de haren en zijn talrijker, tot tegenstelling van neten.
“Hoewel iedereen vooral bij jeuk denkt aan aan hoofdluizenbesmetting, blijkt dat slechts 1 op 5 kinderen met luizen daadwerkelijk jeuk heeft.”
Wat kan je zelf doen?
Slechte hygiëne is geen oorzaak van een luizeninfectie, het kan iedereen overkomen. Echter, als je kind luizen heeft, behandel dit dan zo snel mogelijk om verdere besmetting te voorkomen. Verwittig ook de school, crèche of andere eventuele instellingen, zodat die de nodige maatregelen kan nemen om een luizenplaag te voorkomen.
Een eerste behandelmethode is de nat-kammethode. Hier ga je letterlijk de neten wegkammen met een luizenkam. Dat is een kam waarvan de tanden dichter dan 0,3 mm bij elkaar staan. Steeds vaker wordt deze methode gebruikt. Hierbij worden de haren eerst gewassen en ingewreven met haarbalsem (conditioner) en vervolgens uitgekamd met een luizenkam vanaf de wortel van het haar naar de punt toe. Dit doe je twee keer per week, twee weken lang. Deze optie is ook een alternatief als de producten die je apotheker heeft voorgesteld, niet helpen. Sommige luizen hebben namelijk resistentie opgebouwd tegen de bestaande luizenshampoos, door deze producten te vaak te gebruiken wanneer dit niet nodig was.
Wat kan je apotheker doen?
Je apotheker kan je een zogenaamde luizenshampoo, -spray of -lotion aanraden. Er bestaan verschillende producten die doeltreffend zijn. Eerste keuze is permethrine, een insecticide die inwerkt op het zenuwstelsel van de luis. Daarmee wrijf je de haren zorgvuldig in. Laat het product 20 minuten inwerken, en spoel daarna af. Herhaal de behandeling na één week om resterende luizen en neten te verwijderen. Is het probleem na twee weken nog niet opgelost, dan wordt overgeschakeld op een ander product. Meestal wordt dan gekozen voor dimethicon, een olie die de luchtopeningen van de luis afsluit. Deze olie kan het haar wel erg vettig maken!
Kan ik hoofdluizen voorkomen?
Een bezoek van luizen kan je niet voorkomen. Het enige wat je kan doen is de kans op besmetting minimaal te houden. Daarom wordt het gemeenschappelijk gebruik van onder meer hoeden en sjaals afgeraden, alsook hoofd-hoofdcontact.
- Preventief mag je zeker geen luizendodende middelen gebruiken. Dit is niet doeltreffend, de producten zijn bovendien giftig en irriterend en de luizen zouden er kunnen aan wennen, wat dan weer resistentie uitlokt.
- Was mutsen, sjaals, knuffels, enz. op 60°C. Wat niet (warm) kan worden gewassen, steek je een week in een afgesloten plastic zak, dan zijn de luizen in elk geval dood. Kleine voorwerpen kunnen ook voor een dag in de diepvriezer.
- Kammen en borstels die in aanraking zijn gekomenmet luizen, kunnen het best worden gereinigd door te weken in warm water (minimaal 60°C gedurende vijf minuten).
Weet je geen raad meer? Geen probleem, je apotheker wel- dus ga het even vragen!
Bron: https://www.jouwlokalehuisapotheker.be/luizen-uitpluizen-lees-onze-tips/
